کد مطلب:49934 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:9

گنجینه پرسمان » قرآن

مباهله اي كه در آيه 61 سوره آل عمران آمده به چه معنا است؟

مباهله از ماده «بَهَل» به معناي رها كردن است و از همين ريشه است «ابتهال» به معناي تضرع در پيشگاه خداوند. مباهله به معناي «نفرين» و «لعن» كردن دو نفر به يكديگر است؛ به اين صورت كه دو نفر كه در يك مسأله مهم ديني اختلاف دارند، در مكاني جمع شده و به درگاه اله تضرع كنند و از او بخواهند كه دروغگو را رسوا و مجازات كند. خداوند در آيه 61 سوره «آل عمران» به پيامبر خود دستور داد كه پس از بيان استدلالات روشن به نصاراي بخران در مورد حضرت عيسي(ع)، اگر كسي خواست با تو به جدال برخيزد، به او پيشنهاد «مباهله» كن و خود زنان و فرزندان خود را بياور و از طرف مقابل نيز بخواه كه خود و زنان و فرزندان خود را بياورند و دعا كنيد تا خداوند دروغگو را رسوا سازد. اين عمل يكي از نشانه هاي قاطع صدق دعوت پيامبر(ص) بود. آن حضرت پس از قرار مباهله با نصاراي بخران، در اين جريان عزيزترين ياران خود را حاضر كرد؛ يعني، حضرت علي(ع) (به جاي نفس پيامبر)، حضرت فاطمه(س) (به جاي زنان) و حسنين(ع) (به عنوان فرزندان) را سر قرار حاضر كرد و به آنان فرمود: من دعا مي كنم و شما آمين بگوييد. مسيحيان هنگامي كه اين صحنه را مشاهده كردند، سخت به وحشت افتاده و از اقدام به مباهله خودداري كردند و حاضر به مصالحه شدند و به شرايط ذمه تن دادند. در اين جريان يكي از فضايل بزرگ حضرت علي(ع) و اهل بيت(ع) نيز اثبات گرديد؛ زيرا منظور از {/B«أَنْفُسَنا»{w21-21w}{I3:61I}*/} در قرآن كسي جز حضرت علي(ع) نيست و از {/B«نِساءَنا»{w17-17w}{I3:61I}/} غير از حضرت فاطمه(س) و از {/B«أَبْناءَنا»{w13-13w}{I3:61I}/} كسي جز حسنين(ع) نبوده است. نكته ديگري كه بايد توجه كرد اين است كه آيه ياد شده يك دستور عمومي به مسلمانان نيست و مخاطب آن شخص پيامبر(ص) مي باشد؛ ولي اين مانع از آن نيست كه افراد با ايمان و پارسا - كه از تقواي كاملي برخوردارند - در مواقعي كه استدلال آنان در برابر لجاجت و عناد دشمنان بي نتيجه ماند، آنها را به مباهله دعوت كنند. از امام صادق(ع) نقل شده است: «اگر مخالفان سخنان حق شما را نپذيرفتند آنان را به مباهله دعوت كنيد». راوي مي گويد: پرسيدم چگونه مباهله كنم؟: حضرت فرمودند: «سه روز خود را اصلاح اخلاقي كن (و گمان مي كنم كه فرمودند روزه بگير و غسل كن)، و با كسي كه مي خواهي مباهله كني به صحرا برو، سپس انگشتان دست راستت را در انگشتان دست راست او بيفكن و از خودت آغاز كن و بگو: خداوندا! تو پروردگار آسمان هاي هفتگانه و زمين هاي هفتگانه و آگاه از اسرار و نهان هستي، تو رحمان و رحيمي، اگر مخالف من حقي را انكار كرده و ادعاي باطلي دارد، بلايي از آسمان بر او ببار و او را به عذابي دردناك مبتلا گردان. بار ديگر اين دعا را تكرار كن و بگو: اين شخص حق را نكار كرده و ادعاي باطلي مي كند، بلايي از آسمان بر او بفرست و او را به عذابي مبتلا كن. سپس فرمود: چيزي نخواهد گذشت كه نتيجه اين دعا آشكار خواهد شد. به خدا سوگند كه هرگز نيافتم كسي را كه حاضر باشد اين گونه با من مباهله كند»، {V(تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 351)V}. براي آگاهي بيشتر ر.ك: تفسير نمونه، ج 2، ص 437 - ترجمه تفسير الميزان، ج 3، ص 350.